maya uygarlığının çöküş nedeni ağaç halkalarında bulundu

maya uygarlığının çöküş nedeni ağaç halkalarında bulundu

töreye kurban   4/01/2011 11:14:00 ÖS

Bir zamanlar Tolteklerin başkenti olan Tula’da (Meksika) 2007 yılında 15 yaşından önce yaşamını yitiren 24 çocuğun iskeleti bulunmuştu. Bilim insanları iskeletlerin boyun omurlarındaki kesik izlerinden ve kalıntılar arasında bulunan yağmur tanrısı Tlaloc heykellerinden yola çıkarak, çocukların yağmur tanrısına kurban edildikleri sonucuna vardı. İskeletlerin tarihlendirilmesinden, bu katliamların yaklaşık MS.115 yılında sona erdiği anlaşıldı, yani Tolteklerin kenti kaybetmelerinden kısa bir süre öncesi. O tarihlerde Tula’nın sadece 60 km. kuzeydoğusunda bataklık servilerinden oluşan küçük bir orman vardı. Arkansas Üniversitesi jeologu David Strahle ile çalışan ekip, bu ağaçların halkalarında, Tolteklerin niçin kendi çocuklarını kurban ettiklerinin yanıtını buldu. Servilerin halkalarında uzun süreli kuraklık evreleri arşivlenmiş. Tarlalar yıllar boyu halkı doyuracak kadar ekin vermemiş. Sonuçta insanlar çocuklarını yağmur tanrısına kurban etmişler. Ne var ki kuraklık devam etmiş.

Strahle ve Jose Villanueve Diaz, ağaç halkalarındaki izlerle 771-2008 yılları arasında tüm bölgeye ait sıcaklık ve yağış verilerini bir araya topladı. Analizden anlaşıldığı üzere, Orta Amerika’daki uygarlıklar neredeyse her zaman önemli kuraklık evrelerinde çökmüş. Ülkenin güneyindeki erken Maya kültürü de 900 yılındaki yağış kıtlığı yüzünden son bulmuştu. Zira 897 ve 922 yılları arasında Meksika’nın yüksek bölgelerinde bir mega kuraklık yaşanmıştı.

Bu iklim kronolojisi çalışması, bataklık servisinin çok uzun ömürlü olması sayesinde gerçekleştirilebildi. Dev ağaçların birçoğu Avrupalıların bölgeyi fethettikleri sırada göğe yükselmişti. Bataklık servisi ormanının bulunduğu Amealco geçidi, ağaçların bin yıldan fazla yaşadığı iki bölgeden biri.

Meksika’daki bataklık servisi, Kaliforniya’daki dev sekoya ağaçlarıyla da akraba. Bu ağaçların ortak özelliği, odununun bozulmaya ve çürümeye karşı dayanıklı olması. Kırk metre yüksekliğindeki bir bataklık servisinin kalınlığı on iki metreyi bulabiliyor.

Ağaç halkalarının her yılın yağış durumunu göstermesi önemli bir nokta. Uygarlıkların başarısı genelde tarıma bağlıdır. Mesela Tula’nın yüksek bölgelerindeki tarım alanları için yeterli derecede sulanabilseydi 30.000’i aşkın nüfuslu bir kenti doyurabilirdi.

1149 ve 1167 yılları arasında yaşanan 18 yıllık kuraklık evresinde nehirler bile kurumuştu, bu da binlerce insanın ölmesine yol açmıştı. Villanueva ağaç halkalarını incelerken 1514 yılında ikinci bir kuraklığın başladığını görmüş. Yani İspanyol Hernan Cortes’in Meksika’ya ulaşmasından beş yıl önce. İspanyolların gelişinden bir müddet sonra hem kuraklık hem de çocukların kurban edilme geleneği son bulmuş.
cumhuriyet portal

ailenin cep telefonu

ailenin cep telefonu

Türkiye   4/23/2010 06:12:00 ÖS

O can çekişirken telefondan dinletti Esra Kaya'nın (Ekinci) bıçaklanarak öldürülme olayını ailenin cep telefonunu ile Şanlıurfa'dan saniye saniye dinlediği ortaya çıktı.

Sevdiği erkek uğruna Şanlıurfa'dan töreye karşı koyarak Ağrı'ya kaçan ve burada nikahla evlenen Esra Kaya'nın (Ekinci) bıçaklanarak öldürülme olayını ailenin cep telefonunu ile Şanlıurfa'dan saniye saniye dinlediği ortaya çıktı.

Bir aylık hamile olan gelin Esra'nın cesedi, otopsi yapılmak üzere Trabzon Adli Tıp Kurumuna gönderildi.

Ağrı'nın Diyadin ilçesi nüfusuna kayıtlı olan Elmas ve Mehmet Salih'in oğlu Cihan Nur Kaya (23), Şanlıurfa'da askerlik görevini yaptığı sırada gönlünü Zeliha- Hacı Ekinci'nin kızları Esra'ya kaptırdı. Sürücü ehliyeti almak için Şanlıurfa Halk Eğitim Merkezinde açılan kursa katılan Cihan Nur Kaya, burada biçki- dikiş kursuna giden Esra Ekinci ile tanıştı. Birbirlerine olan ilgi ve sevgisini ailesine bildiren Kaya, Esra'yı istemek için yola çıktı ama Ekinci ailesi bu evliliğe izin vermedi. Bunun üzerine beş ay kadar önce terhis olan Cihan Nur Kaya, Esra'yı kaçırarak Ağrı'ya getirdi. Ağrı'da babaevine yerleşen iki genç nikah işlemlerini yaptı ve ardından düğünle dünyaevine girdi.

CEP TELEFONU İLE DİNLEDİ

Esra'nın Şanlıurfa'da bulunan 19 yaşındaki kardeşi Ferhat Ekinci, bir süre önce Mehmet Salih Kaya'nın Yavuz Mahallesi, 420'nci sokaktaki evine konuk geldi. Esra ve Cihan Nur Kaya'nın yaşadığı evde 4 gün kadar kalan Ferhat Ekinci, memlekete döneceğini belirterek ablasına banyoyu hazırlamasını istedi. Banyo hazırlanırken içeri giren Ferhat Ekinci, "Namusumuzu kirlettin" diyerek ablası Esra'yı bıçaklamaya başladı. Esra'nın feryat ve yardım isteklerine koşan kayın pederi Salih Kaya'yı da bıçaklayan Ferhat Ekinci, iddiaya göre ablasının feryatlarını cep telefonuyla ailesine dinletti. Aile meclisi kararı ile töreye kurban giden Esra Kaya, banyoda hayata veda ederken, kayın peder ambulansla Devlet hastanesine kaldırıldı. Kaçmaya çalışan Ferhat Ekinci ise komşular tarafından yakalanarak polise teslim edildİ.

Hastanede bir süre tedavi edildikten sonra tabuncu edilen cinayetin canlı tanığı Mehmet Salih Kaya ise korkunç bir iddia da bulundu. Ferhat'ın ablasını bıçakladığı sırada diğer elinde cep telefonunu tutarak ağabeyisi Ahmet Ekinci'ye onun feryatlarını dinlettiğini bildirdi. Mehmet Salih Kaya, "Onlara düğün yaptım. Esra benim kızımdan farksızdı. Ferhat, bize güven vererek evime geldi ve kızımı benim evimde öldürdü" diyerek ağladı.

"BEN ŞİMDİ ESRA'SIZ NASIL YAŞARIM?"

Esra Kaya'nın cenazesi otopsi için Trabzon Adli Tıp Kurumu Başkanlığına gönderilirken olaydan sonra yakalanan Ferhat Ekinci'nin Emniyet Müdürlüğünde sorgusu sürüyor. Severek evlendiği eşinin ailesine ateş püsküren Cihan Nur Kaya, Ağrı'da kahvecilik yaparak geçimini sağladığını bildirdi. Cihan Nur Kaya, "Ailesi Esra'ya olan aşkımı ve sevgimi biliyordu. Onunla Şanlıurfa Halk EĞitim Merkezinde tanıştık ve birbirimize ölünceye kadar sevmeye söz verdik. Kayın biraderim olacak Ferhat Ekinci bana defalarca, 'Ablamı öldürmem için aile meclisi çok baskı yapıyor. Ama ben Esra'yı asla öldüremem' diyordu. Beş gün önce kapımı açtım. Ama o Ferhat, hayatımızı söndürdü. Ben şimdi Esra'sız nasıl yaşarım? Bu aile meclisi kararıymış. Ferhat Ekinci bize gelerek önce güven verdi. Sonrada bu cinayeti işledi. Onları Allah'a havale ediyorum" diye konuştu.