11 Eylül saldırılarının üzerinden 10 yıl geçti, ama saldırıların kaynağına dair tartışmalar bitmedi.
Bu süre içinde dile getirilen komplo teorilerini boşa çıkarmak için çok sayıda resmi soruşturma yapıldı, raporlar açıklandı.
Ama ne zaman bir teori yalanlansa, gözler bir başka "yanıtlanamayan soru"ya çevrildi.
İşte internette dolaşan komplo teorilerinden birkaçı ve yetkililerin verdiği yanıtlar:
1. Kaçırılan uçaklar niye durdurulamadı?
Soru: Dünyanın en güçlü hava kuvvetleri, kaçırılan dört uçaktan hiçbirini neden durduramadı ya da düşüremedi?
Komplo teorisyenleri: ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney uçaklara dokunmamaları için orduya talimat verdi.
Resmi raporlar: Benzeri görülmedik bir şekilde birden fazla uçak kaçırılmıştı; uçaklarda kavgalar çıkmıştı ve uçağın tam yerini bildiren radyo vericileri kapatılmış ya da değiştirilmişti.
Ayrıca o gün Amerikan hava kuvvetleri merkezinde olağan bir tatbikat yapılıyordu.
Sivil hava trafik denetimi ile ordu arasında iletişim bozukluğu ve karmaşa vardı.
Ordunun teçhizatı eskiydi; hala Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi okyanustan gelecek tehditleri belirlemeye programlanmıştı.
2. İkiz Kuleler'in Çökmesi
İkiz Kuleler'den geriye kalan boşluk
Soru: İkiz Kuleler neden bu kadar çabuk (yani birkaç katta çıkan yangın 1-2 saattir sürüyorken) ve kendi içine doğru çöktü?
Komplo teorisyenleri: İkiz Kuleler kontrollü patlamalarla yıkıldı. Binaların yaklaşık 10 saniyede yıkılması, yangınların nisbeten kısa sürmesi (2. kulede 56 dakika, 1. kulede 102 dakika), çöküşten kısa süre önce patlamalar duyanların olması, çöküşün başladığı katlardan çok altlardaki bazı pencerelerde şiddetli enkaz püskürmeleri görülmesi buna işaret ediyor.
Resmi raporlar: Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'nün yaptığı kapsamlı araştırmada, uçakların binadaki ana kolonları yıktığı ve yangın kontrol aygıtlarını devreden çıkardığı belirlendi.
Yaklaşık 10 bin ton uçak yakıtı, pekçok kata yayıldı ve farklı noktalarda şiddetli yangınlar çıktı. Bin dereceye varan sıcaklıklar yüzünden katlar çöktü, çeper kolonlar büküldü; "patlama" sesleri de bundan kaynaklandı.
Çöken katların muazzam yükü, kolonların taşıyabileceğinin çok üzerindeydi. Üst katlar çökerken enkaz parçaları aşağıdaki pencerelerden fırladı.
Kontrollü patlama olsaydı önce alt katlar çökerdi, üsttekiler değil.
Ayrıca kulelerin enkazında karış karış yapılan aramalara rağmen patlayıcı maddeye veya kontrollü patlamadan önce muhakkak yapıldığı gibi kolon ya da duvarların kesildiğine dair bulguya rastlanmadı.
3. Pentagon Saldırısı
11 Eylül sabahı Pentagon
Soru: Amatör bir pilot, ticari bir uçağı çok zor bir manevrayla dünyanın en güçlü ordusunun komuta merkezine nasıl çarpabilir? Üstelik bunu olası bir uçak kaçırma uyarısından 78 dakika sonra nasıl yapabilir?
Komplo teorisyenleri: Binaya ticari Boeing 757 çarpmadı; bir füze, küçük bir uçak ya da insansız uçak çarptı.
Ancak American Havayolları'nın 77 sefer sayılı uçağının binaya çarptığına dair kanıtlar arttıktan sonra, komplocular binaya yaklaşırkenki manevranın güçlüğüne yoğunlaşmaya başladı. Uçağı el Kaidecilerin değil de Pentagon'un yönettiği öne sürüldü.
Resmi raporlar: Olay yerinde uçağın kalıntıları ve kara kutuları bulundu; bunlar FBI'ın resmi kayıtlarına yansıdı.
Pentagon'dan gelen ilk görüntüler fazla enkaz göstermese de, sonradan uçağın enkazını ve (kırık lambalar gibi) binaya uçuş güzergahını gösteren pek çok video ve fotoğraf yayınlandı.
Yolcu ve mürettebatın cesetleri bulundu; DNA testleriyle kimlikleri ortaya kondu. Ayrıca uçağın Pentagon'a çarptığını gören görgü tanıkları da var.
4. Dördüncü Uçak: United Havayolları'nın 93 sefer sayılı uçağı
United uçapının enkazı
Soru: Pensilvanya'nın Shanksville bölgesindeki enkaz alanı neden o kadar küçüktü ve uçağın parçaları görülmedi?
Komplo teorisyenleri: Uçağı füzeyle vurdular; havada infilak ettiği için de enkazı geniş bir alana yayıldı.
Resmi raporlar: Uçağın enkazını gösteren çok sayıda fotoğraf var. Yolcuların isyan ettiğini ve korsanların da uçağı kasten yere çaktığını kanıtlayan kokpit ses kayıtları da bulundu.
Uçağın kalıntılarının geniş bir alana yayıldığı teorileri doğru çıkmadı. Rüzgar, enkazın kağıt ve kumaş gibi hafif parçalarını yaklaşık 2 kilometre çapında bir alana yaymıştı.
Ordu da jetlerine, ticari uçağı vurma emri vermemişti.
5. Dünya Ticaret Merkezi'nde 7 numaralı binanın yıkılması
Dünya Ticaret Merkezi'nde 7 numaralı bina
Soru: Bugüne dek hiçbir çelik kafesli gökdelen yangın yüzünden yıkılmamışken, uçağın çarpmadığı bir bina nasıl bu kadar çabuk ve simetrik bir şekilde yıkılabilir?
Komplo teorisyenleri: Acil durumlar, CIA ve istihbarat servislerinin bulunduğu 7 numaralı bina, patlayıcı ve yanıcı maddeler kullanılarak kontrollü bir şekilde yıkıldı.
Dikkatler önce binanın sahibi Larry Silverstein'ın bir TV söyleşisinde sarf ettiği "Çekin" sözleri üzerinde yoğunlaştı. Ancak Silverstein, itfaiyecileri geri çekmekten söz ediyordu. (Bina yıkma uzmanlarının da "pimi çekmek" manasında "çekin" gibi bir meslek argosu kullanmadığı belirtiliyor.)
Şimdi daha çok 2,25 saniyede serbest düşüşe geçen binanın çöküş hızı üzerinde duruluyor. Bu kadar hızlı ve simetrik bir çöküşe ancak patlayıcıların yol açabileceği söyleniyor.
Resmi söyleme güvenmeyen bazı bilim adamları, olay yerinden aldıkları dört ayrı toz örneğini incelediklerini ve ısıtıldığında şiddetli patlamaya yol açan alaşımlar bulduklarını öne sürüyor.
Bu çevreler yalnızca 7 numaralı binada değil İkiz Kuleler'in içinde de tonlarca alüminyum-demir oksit karışımının ve başka patlayıcıların bulunduğunu savunuyor.
Resmi raporlar: Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü'nün üç yıllık soruşturması, binanın yanıbaşındaki Kuzey Kulesi'nin çöküşüyle başlayıp denetim altına alınamayan ve yedi saat süren yangınlar yüzünden çöktüğü sonucuna vardı.
Yangın söndürücü fıskiyelere su veren ana su borusu tahrip olmuştu.
Patlayıcı madde izine asla rastlanmadı ve kontrollü patlama sırasında duyulması gereken güçlü infilak sesleri de duyulmadı.
Tozda bulunduğu söylenen şiddetli patlamaya yol açan alaşımlar ise astar boyadan ibaret. Dünya Ticaret Merkezi'nde 1,2 milyon ton inşaat malzemesinin tuzla buz olduğu tahmin ediliyor.
